De uitdagingen zijn groot: digitalisering, artificial intelligence, Green Deal, vergrijzing, ‘future of work’ … Geen van die uitdagingen zijn nieuw, maar sommige worden nog versterkt door de crisis waar we de voorbije maanden in verzeild zijn geraakt. De transformatie gebeurt op sommige vlakken sneller en dus zullen we ons allen sneller moeten aanpassen aan die nieuwe arbeidsmarktrealiteit.

Het is cruciaal dat de verschillende actoren op de arbeidsmarkt genoeg inzicht vergaren om de verbanden tussen trends op die arbeidsmarkt, skills, jobs, kwalificaties en onderwijs nog beter te kunnen begrijpen en dat ze samenwerken om daar verdere stappen in te zetten.

Op Europees niveau is Cedefop een van de voortrekkers van ‘skills intelligence’. De voorbije 10 jaar verzamelden ze arbeidsmarkt- en skillsgerelateerde data voor de Europese Unie. De diverse experten van Cedefop analyseren, synthetiseren en dissemineren de data en de inzichten om zo een toekomstgericht skills intelligence-programma te kunnen voorzien voor de verschillende lidstaten.

‘Skills intelligence’ - het inzicht vergaren in de relevante data - moet samengaan met het optimaliseren van ‘skills use’: hoe zorgen we ervoor dat iedereen zijn skills optimaal benut, op het juiste moment en op de juiste plaats (in de juiste job)? Telkens weer het verhaal van mismatch, ‘skill gap’ en dus up- en reskilling. In België verricht Agoria – naast vele andere sectoren – via de ‘Be the change’ inzichten al enige tijd pionierswerk.

In 2014 organiseerde Cedefop de eerste ‘European Skills and Job Survey’. Die wordt in het voorjaar 2021 herhaald, we kijken nu al uit naar de vernieuwde inzichten.

Anderzijds zijn de resultaten uit 2014 nog steeds relevant. Toen gaven de resultaten aan dat 14% van de EU-jobs een risico liep vervangen te worden door computeralgoritmes. Vanzelfsprekend ging het hier vooral over routinetaken en die taken waar de nood aan transversale en interpersoonlijke skills laag was.

Dat de verandering reëel is, blijkt ook uit het feit dat 43% van de EU-werknemers hun technologische omgeving op de werkplek hebben zien veranderen. Bij 47% resulteerde dat in veranderende werkmethodes en -praktijken.

De belangrijke nuance daarbij is het verschil tussen jobs en taken. DE OESO-studie uit 2016 die aantoonde dat 9% van de jobs makkelijk geautomatiseerd zou kunnen worden, gaf ook mee dat 70% van de taken binnen die jobs geautomatiseerd kon worden. Dus het zijn eerder takenpakketten binnen jobs dan de jobs op zich die zullen verdwijnen. Het overige deel van de job zal op een andere manier uitgevoerd worden en aangevuld worden met voorheen onbestaande taken.

Uit het lijstje van uitdagingen die aan de grondslag liggen van die verandering is digitalisering dan ook actueler dan ooit.

Cedefop publiceerde volgende studie rond ‘People, machines, robots and skills'. Daaruit blijkt duidelijk dat het verwerven van de noodzakelijke digitale skills (zie visual) altijd complementair zal zijn met de eigen sleutelcompetenties.

Digitale skills zullen altijd gecombineerd moeten worden met andere technische, persoonlijke skills én attitudes. Technologie kan vele taken uitvoeren, data verzamelen én synthetiseren maar de mens zal beslissen welke taken dat zijn en wat de data ons nu écht vertellen, m.a.w. de interpretatie. 

Labour Markout Skills Intelligence Data zullen ons de komende jaren ook de sleutels moeten aanreiken over welke menselijke skills we perfect kunnen matchen met gerobotiseerde skills, hoe we dat kunnen doen en wat dat betekent voor het brede arbeidsmarktverhaal enerzijds maar anderzijds ook voor de rol van het  initieel én voortgezet onderwijs. Zij zijn een essentiële stakeholder om mee ‘the gap’ te dichten!