In september had reeds 1/3 van de ondernemingen hun productie teruggeschroefd omwille van rendabiliteitsoverwegingen. Niet energie, maar gestegen loonkosten worden nu gezien als grootste belemmering van de productie. Die gestegen loonkosten worden door 1/8 van grote bedrijven aangegeven als reden om activiteiten te verplaatsen naar het buitenland en 1/4 geeft aan daardoor minder te zullen investeren en aanwerven in ons land. De sterk gestegen kosten kunnen immers maar voor minder dan de helft doorgerekend worden. Naast loonkosten blijven echter ook energie, krapte op de arbeidsmarkt, hoge inputprijzen en problemen in de aanvoerketen aanwezig (hoewel die laatste door de zwakkere vraag beginnen af te nemen). De bezorgdheid en onzekerheid bij ondernemingen is dus groot, zelfs groter dan tijdens de eerste lockdown van de coronapandemie.

De resultaten van deze enquête werden op 6 oktober voorgelegd aan een 'Economisten-Top' waaraan de hoofdeconomen van banken en werkgeversorganisaties deelnamen. Daar was heel wat discussie over de diepte en duur van de recessie die zich aandient. Volgens de NBB zou die beperkt blijven in omvang en tijd (2 kwartalen). De meeste andere deelnemers waren wat pessimistischer. Er werd o.a. verwezen naar de zeer krappe situatie op de lng-markt nu er tijdens de winter geen Russisch gas beschikbaar zal zijn, op het aflopen van heel wat contracten met vaste prijzen bij de bedrijven rond de jaarwisseling en op de zeer hoge loonindexering (>10%) in januari 2023. Ten slotte is er het risico dat de huidige recessie, ook als ze ‘short and shallow’ zou zijn zoals de Nationale Bank voorspelt, op langere termijn structurele schade berokkent aan ons economisch weefsel door de sterk toenemende loonkostenhandicap.

Foto ©Shutterstock