Op 9 september 2022 kwamen de 27 Europese energieministers samen met als aanleiding de toen snel stijgende energieprijzen voor de gezinnen en bedrijven. De uitkomst van die vergadering was een lijst met maatregelen waarvan de ministers aan de Europese Commissie vroegen om ze zo spoedig mogelijk uit te werken. Op aandringen van een groep van 15 landen, met daarbij onder andere België, is een van de gevraagde maatregelen de invoering van een gasprijsplafond. Via dat gasprijsplafond willen de 15 landen de gasprijs drukken wanneer het prijsverschil tussen de Europese en andere gasmarkten (kunstmatig) hoog blijkt te zijn. Om op die manier uiteindelijk de elektriciteitsprijs, die in ons marktmodel in grote mate bepaald wordt door de gasprijs, voor bedrijven en gezinnen te drukken.

Enkele dagen later volgde een eerste pakket van voorstellen van de Europese Commissie om de energieprijzen te temperen. Een voorstel voor een gasprijsplafond zat daar op dat moment echter niet bij. 

In de aanloop van de bijeenkomst van de Europese energieministers op 24 november, kwam de Europese Commissie dan toch (met twee maanden vertraging) met een voorstel voor een gasprijsplafond. Het plafond zou ingesteld worden op € 275/kWh. Maar het plafond zou pas geactiveerd worden als de gasprijs gedurende 2 weken boven die prijs zit én als de prijs op de spotmarkt in die periode gedurende 10 dagen € 58 hoger is dan de internationale referentieprijs voor lng.

Als we het voorgestelde systeem vergelijken met de gasprijs in de voorbije maanden, die op een bepaald moment steeg tot bijna € 350/MWh, kunnen we concluderen dat het gasprijsplafond gedurende heel die periode nooit zou zijn geactiveerd. Het voorstel van de Europese Commissie is dus weinig of zelfs helemaal niet effectief. Het lijkt veeleer een voorstel waarmee de Europese Commissie kan zeggen dat ze aan de vraag van de 15 lidstaten gehoor heeft gegeven maar dat niet bedoeld is om effectief in werking te treden. Het heeft er dus alle schijn van dat de Europese Commissie bij de uitwerking van het systeem vooral oor heeft gehad voor Duitsland, Nederland en Denemarken, de landen die tegen een gasprijsplafond zijn. 

Omdat het voorgestelde gasprijsplafond geen impact zou hebben, hebben de energieministers van de 15 landen die daarop aandringen, besloten om met geen enkel van de voorstellen van de Europese Commissie akkoord te gaan. Daarbij bijvoorbeeld ook het voorstel om groepsaankopen voor gas op Europees niveau te organiseren. Omdat het bestellen van heel grote hoeveelheden de aankoopprijs drukt.

De Europese energieministers komen opnieuw bij elkaar op 13 december. Of de tegengestelde standpunten dan verzoend kunnen worden, is absoluut nog niet duidelijk. 

VBO – Het voorgestelde gasprijsplafond, met een limiet op € 275/MWh, zou in de voorbije maanden nooit hebben gewerkt. De impact van het systeem op de gas- en elektriciteitsprijs zou dus nul zijn. Europa lijkt zijn gewicht als grootverbruiker (op aandringen van enkele landen) dus niet te willen gebruiken om de elektriciteitsprijs te drukken. En dat terwijl het water heel wat gezinnen en bedrijven aan de lippen staat.

Foto ©belga