Ter herinnering: in 2021 nam het VBO actief deel aan de verwezenlijking van de Rail Roadmap 2030. In die roadmap, die het resultaat is van een samenwerking tussen professionals uit de spoorwegsector, wordt een reeks maatregelen voorgesteld om de prestaties van het spoor te verbeteren en de aantrekkelijkheid ervan te vergroten. Het plan, dat aan de overheden en in het bijzonder aan minister Gilkinet werd overhandigd, vormde een inspiratiebron voor het goederenplan van de minister en was ook van nut bij het opstellen van het performantiecontract van Infrabel.

Op 24 januari presenteerde de minister zijn ‘goederenplan’ aan alle vrachtvervoerders en logistieke operatoren. Dat plan, dat goed aansluit bij de Rail Roadmap, bestaat uit 26 uit te voeren acties. Bij die acties worden verschillende spelers betrokken (Infrabel, overheid, regulator, wetgever, operatoren ...) en wordt een zekere onderlinge samenwerking vereist. De betrokkenheid van elk van die spelers is dan ook noodzakelijk om het concurrentievermogen van het goederenvervoer per spoor te kunnen verbeteren.

België beschikt over een dicht spoorwegnet, verschillende havens en een centrale positie in Europa. Het is tijd om daar gebruik van te maken en de groei van het goederenverkeer per spoor mogelijk te maken. Temeer omdat het Federaal Planbureau voorspelt dat het nationale goederenvervoer, voor alle vervoerswijzen samen, tegen 2040 met 26% zal toenemen ten opzichte van 2015, met een modaal aandeel van ongeveer 76% voor het wegvervoer. Ter herinnering, het Belgian Mobility Dashboard schat de congestiekosten op onze wegen in 2022 op meer dan 4,1 miljard euro, dat is bijna 1% van ons bbp. De uitdaging van het goederenvervoer per spoor is echter niet alleen cruciaal voor onze economie, maar ook voor het klimaat, want de transportsector vertegenwoordigt meer dan 22% van de uitstoot van het land. 

Een goederenplan hebben is dus goed, het uitvoeren nog beter. En een essentiële factor om het te realiseren is de samenwerking tussen de verschillende actoren. Alle neuzen moeten in dezelfde richting staan, met hetzelfde verlangen om vooruitgang te boeken. Daarom richtte de minister een ‘gebruikerscomité’ op waarin de verschillende actoren van het goederenvervoer per spoor zijn verenigd. De taak van dat comité is om de uitvoering van het goederenplan (ook na de huidige legislatuur) en de verschillende ontwikkelingen en initiatieven in de sector op te volgen. De bedoeling is dat het een echt platform voor informatie-uitwisseling wordt dat de transparantie in de sector en de productieve uitwisselingen tussen de verschillende actoren vergroot. Het VBO vertrouwt erop dat de leden van het gebruikerscomité zich zullen inzetten voor de goede werking ervan en dat we op korte of middellange termijn resultaten zullen zien, want die zijn hoognodig.