Een internationale kaderovereenkomst omvat akkoorden tussen de CEO van een transnationale onderneming en een Europese of internationale vakbondsafvaardiging, en is van toepassing in alle landen waar de onderneming actief is. De verschillende conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie vormen daarbij de basis, en elementen inzake de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming maar ook gezondheid, veiligheid en kwesties inzake herstructureringen worden mee opgenomen in het akkoord.

Hoewel internationale kaderovereenkomsten slechts één van verschillende mogelijke instrumenten zijn en ze nog niet sterk ingeburgerd blijken, halen grote spelers als Umicore, Solvay en Besix, die door de FOD WASO uitgenodigd waren om hun best practices toe te lichten, onder meer de pragmatische aanpak, de centrale rol van dialoog, het vrijwillige en bilaterale aspect en de daaruit volgende ‘win-win’ aan als sterktes. Door de internationale kaderovereenkomst te koppelen aan de commerciële overeenkomsten die ondernemingen sluiten met de hele waardeketen (leveranciers,  handelspartners, onderaannemers …) kan de naleving beter afgedwongen worden: niet-naleving van de kaderovereenkomst leidt namelijk tot het verbreken van de commerciële overeenkomst. Zwaktes en aandachtspunten zijn echter onder meer het risico op een te grote complexiteit, het risico dat het akkoord dode letter blijft, en het competitieve aspect ten aanzien van de lokale economie.

Het blijft daarbij belangrijk om het onderscheid te maken tussen enerzijds de resultaatsverbintenis van ondernemingen ten aanzien van alle werknemers die onder het akkoord vallen (versterken van sociale rechten), en anderzijds de middelenverbintenis om de sociale rechten/principes te doen naleven bij leveranciers, handelspartners etc.: zelfs wanneer de onderneming een internationale kaderovereenkomst zou koppelen aan een commerciële overeenkomst, met verbreking van die laatste wanneer eerstgenoemde niet nageleefd wordt, kan een verbreking van de handelsrelaties nefast zijn voor de onderneming in kwestie.

VBO – Het VBO neemt een constructieve houding aan ten opzichte van duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Veel Belgische bedrijven ondernamen vanuit een eigen vrijwillig engagement reeds sectorale en/of zelfregulerende initiatieven, en er bestaan daarnaast al diverse interne normen en praktijken op ondernemingsniveau. Dat uitgebreid geheel van vrijwillige engagementen bewees reeds zijn positieve impact op het terrein. Het blijft weliswaar belangrijk dat alle inspanningen op het vlak van ecologische, sociale en mensenrechten gedaan worden vanuit een tripartiete samenwerking tussen sociale partners en (lokale) overheden. Dergelijke kaderovereenkomsten kunnen daartoe een instrument vormen. Verregaande regulering ten aanzien van ondernemingen, zonder het opnemen van de verantwoordelijkheden door lokale autoriteiten (onder meer op het vlak van garanderen van de rechtsstaat) of het ondersteunen van ondernemingen op vlak van o.m. informatie, ondermijnt echter het vereiste level playing field en is nefast voor het concurrentievermogen van onze bedrijven.