In 2016 verklaarde Pieter Timmermans bij de ondertekening van het nieuwe protocol m.b.t. het Nationaal Forum (www.naforna.be): “De uiterst goede samenwerking tussen de Belgische douane en de ondernemingen heeft het mogelijk gemaakt met succes te anticiperen op de vele veranderingen die wij tot op heden hebben meegemaakt en er efficiënt mee om te gaan. Ze heeft het ook mogelijk gemaakt een gemeenschappelijke en gedeelde visie te ontwikkelen. Door vandaag deze intentieverklaring te ondertekenen, geven we die samenwerking een nieuw elan en willen we haar nieuw leven inblazen, om samen en met succes de kolossale uitdagingen aan te gaan die ons de komende 5 jaar wachten.”

Twee jaar later stellen we vast dat het actieplan van de minister van Financiën, het managementplan van de nieuwe Administrateur-generaal, het intense overleg binnen het Nationaal Forum en de regeringsbeslissingen in het zomerakkoord 2017 (*) reeds talrijke vruchten hebben afgeworpen.

Een van de mooiste en nuttigste resultaten is zonder twijfel het AEO-statuut, waarvan de voordelen vandaag echt tastbaar zijn geworden voor de ondernemingen, te beginnen met een substantiële daling van de controles in ruil voor een betere vrijwillige compliance. Het is dan ook belangrijk dat iedere Belgische onderneming die internationaal actief is dringend nagaat of ze er baat bij heeft dit statuut aan te vragen, te meer omdat het statuut zelf de sleutel is om tal van andere douanefaciliteiten te bekomen. Het verkrijgen van dit statuut is bovendien sterk aan te raden om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de Brexit en de negatieve gevolgen ervan op het vlak van douane zo veel mogelijk te beperken. Met het opstarten van de vergunningsprocedure kan bovendien beter niet tot maart gewacht worden, anders krijgt u de erkenning misschien niet op tijd!

Een van de meest veelbelovende voordelen die het EAO-statuut biedt, is de nieuwe ‘system-based’-aanpak bij controles en die wordt beschreven in een nieuwe brochure van de administratie. Bij deze aanpak wordt er afgezien van transactionele controles (die de goede werking van de logistieke keten sterk verstoren) om ze te vervangen door een controle op basis van de IT-systemen van de onderneming. Daarvoor is natuurlijk een versterkte vertrouwensrelatie nodig, gestoeld op een strengere compliance-vereiste, een solide interne controle en een beter risicobeheer door de betrokken onderneming. Vermits het een ‘aanpak’ betreft, is ze niet gebaseerd op een voorafgaande vergunning. Iedere geïnteresseerde AEO-onderneming wordt ertoe uitgenodigd contact op te nemen met zijn ‘klantcoördinator’, die zijn ‘Single Point of Contact’ binnen de administratie is. Die laatste brengt de onderneming in contact met alle bevoegde personen binnen de administratie. 

In een volgende fase zal dit statuut ook toegang geven tot andere faciliteiten, zoals de ‘self assessment’ (die de geautoriseerde economische operator toelaat zelf douaneformaliteiten te vervullen die onder de bevoegdheid van de douaneautoriteiten vallen, het bedrag te bepalen van de rechten die van toepassing zijn bij in- of uitvoer en bepaalde controles uit te voeren onder douanetoezicht) of het nieuwe concept ‘Customs Competence Center’ (namelijk een ‘shared service center’ inzake douane), die moeten helpen om België nog meer op de kaart te zetten als wereldwijde pool voor logistieke activiteiten. 

De douaneadministratie heeft ook een aantal fiches opgesteld bedoeld om andere douanefaciliteiten te promoten die toegankelijk zijn voor de Belgische ondernemingen (te raadplegen op de website). Een aanrader voor ondernemingen die de werking van hun logistieke keten willen optimaliseren!

(*) Lees ook op deze website ‘Een reuzensprong voor de douane!’