Georganiseerde criminaliteit is een kanker die zich door de maatschappij heen verspreidt. Criminelen bedienen zich van allerlei op zich legitieme instrumenten om misdrijven te plegen dan wel verborgen te houden. Dergelijk handelen moet streng worden bestreden.

Traditioneel gebeurt die bestrijding middels het strafrecht. Criminelen worden opgespoord, vervolgd en veroordeeld. Kenmerkend voor die strafrechtelijke aanpak is dat ze reactief is, nadat de feiten zijn gepleegd en de schade is geschied. Een strafrechtelijke veroordeling is én blijft het belangrijkste signaal dat de maatschappij kan geven tegen inbreuken op de maatschappelijke orde.

Aan dat strafrechtelijke instrumentarium zal nu een bestuurlijke pijler worden toegevoegd. Anders dan de strafrechtelijke pijler zal de bestuurlijke pijler preventief werken. Beoogd zal worden om misdrijven, en de daarmee gepaard gaande schade, te voorkomen.

Daartoe zullen nieuwe instrumenten worden ingevoerd, zoals een integriteitsonderzoek, bestuurlijke verzegeling en bestuurlijke dwangsom, die bevoegdheden geven aan de lokale overheden om een preventief veiligheidsbeleid te voeren ten aanzien van ondernemingen.

De met die nieuwe instrumenten beoogde doelstelling kan op zich worden verwelkomd. Zodra de schade is geschied, is het vaak moeilijk criminelen echt te straffen en rechtsherstel te bekomen. Voor de concrete uitwerking van die nieuwe instrumenten is het wel belangrijk dat er een voldoende gebalanceerd rechtskader is. Per definitie hebben preventieve maatregelen immers betrekking op niet-gepleegde feiten. Dat vereist een voldoende rechtsbescherming voor ondernemingen die het voorwerp zouden uitmaken van dergelijke maatregelen. Ook een preventief veiligheidsbeleid kent grenzen. Het VBO roept de minister van Binnenlandse Zaken op daar voldoende aandacht aan te besteden.

Foto ©belga