Hof van Cassatie veroordeelt stakersposten als ze de openbare weg versperren
Op 23 maart 2022 bevestigde het Hof van Cassatie zijn rechtspraak van 7 januari 2020: stakersposten die de openbare weg versperren zijn strafrechtelijk verboden omwille van de verkeersveiligheid. Het feit dat ze deelnemen aan een vakbondsactie betekent niet dat de initiatiefnemers van dergelijke blokkades ongestraft hun gang kunnen gaan.
Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Europees Sociaal Handvest laten wettelijke beperkingen toe die noodzakelijk zijn in een democratische samenleving zodat de vrijheid van vergadering, het recht op collectief optreden en de vrijheid van meningsuiting niet absoluut zijn. Het is de rechter ten gronde die nagaat of de eventuele beperkingen gepast zijn. Vakbondsrechten zijn wel degelijk onderworpen aan het strafrecht (verbod op wegblokkades, diefstal, beschadiging, vrijheidsberoving, brandstichting enz.). De rechters verklaren ook dat het stakingsrecht kan (en moet) worden uitgeoefend zonder gevaarlijke situaties op de openbare weg te creëren.
In dit arrest formuleert het Hof van Cassatie ook een antwoord op de bezwaren van de vakbondsafgevaardigden die door het hof van beroep te Luik zwaarder werden veroordeeld dan hun leden. Door hun solidaire en ondersteunende aanwezigheid vormden de vakbondsafgevaardigden een essentieel onderdeel van de stakerspost, die een groot deel uitmaakte van de blokkade. Bij de bepaling van de strafmaat hebben de rechters zich dus niet gebaseerd op de uitgeoefende vakbondsfunctie, maar op het verkeerd gebruik van het gezag en het vermogen te worden gehoorzaamd die de functie aan elk van de houders gaf ten aanzien van de stakers.
VBO – Het VBO is tevreden met dit principiële arrest, dat de juridische situatie van stakersposten in ons land verduidelijkt. Lange tijd hebben sommigen zich het recht toegeëigend om zich tijdens stakingen en betogingen alles te permitteren en daarbij het strafrecht en het burgerlijk recht met de voeten te treden, met als argument dat er in België geen duidelijke normen en in het bijzonder geen bindende regels bestaan inzake het stakingsrecht. Het Hof van Cassatie spreekt nu klare taal: de rechtsstaat moet primeren, ook in geval van staking. Een ander element is dat de voorbeeldrol van de vakbondsvertegenwoordigers, waarop de hoogste rechtsmacht van ons land terecht de nadruk legde, volledig in overeenstemming is met de fundamentele beginselen van de Internationale Arbeidsorganisatie: "Werknemers, werkgevers en hun respectieve organisaties zijn op dezelfde wijze als andere personen of georganiseerde groepen gebonden door de rechtsstaat" (art. 8§1 van Verdrag 87 betreffende de vrijheid van vakvereniging).
Foto @belga
