Impact van oorlog in Oekraïne vereist verlenging systeem van tijdelijke werkloosheid
Niemand had verwacht dat na de coronacrisis de Belgische ondernemingen opnieuw in een van de zwaarste economische crisissen sinds de oliecrisis van de jaren 70 zouden terechtkomen. De impact van de oorlog in Oekraïne heeft verregaande gevolgen voor veel ondernemingen door de stijgende energieprijzen (+20%), de hogere loonkosten door de automatische indexering (+8%) en de duurdere intermediaire grondstoffen (+8%).
Tegenwoordig worden bedrijven geconfronteerd met verschillende grote problemen: uitzonderlijke stijging van energieprijzen (fossiel, olie, gas en kolen), tekort aan bepaalde voedingsmiddelen (tarwe, zonnebloemolie), industriële en landbouw-inputs. Die tekorten vertalen zich in uitzonderlijke prijsstijgingen en/of knelpunten in de productie- en/of toeleveringsketens. Andere bedrijven worden dan weer direct of indirect getroffen door de handelsbelemmeringen met Rusland.
De omvang van deze crisis rechtvaardigt de verlenging van het vereenvoudigde systeem van tijdelijke werkloosheid, zodat ondernemingen snel kunnen reageren en op lange termijn zoveel mogelijk banen kunnen redden. Dat vereenvoudigde regime heeft ons door de coronacrisis geloodst en de economische schade kunnen beperken. De Russische invasie van Oekraïne heeft echter voor bijkomende onvoorziene moeilijkheden gezorgd en het einde van dat vereenvoudigde regime, op 30 juni 2022, zou voor velen onomkeerbare en desastreuze gevolgen hebben.
Het VBO en zijn sectorfederaties blijven dus hameren op het feit dat een verlenging van de tijdelijke werkloosheidsregeling naar aanleiding van de coronapandemie en de Russische invasie van Oekraïne (vereenvoudigde procedure) nodig blijft, in ieder geval tot 31 december 2022.
De eigenschappen van het vereenvoudigde stelsel die absoluut behouden moeten blijven na 30 juni 2022 zijn de volgende:
- Rechtszekerheid: de tijdelijke werkloosheid moet kunnen worden ingeroepen vanaf het moment dat er een rechtstreeks of onrechtstreeks verband bestaat tussen de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en het afnemen van de bedrijfsactiviteiten.
- Inkorten of afschaffen van de aangiftetermijnen aan de RVA en inkorten van de kennisgevingstermijnen aan de werknemers om rekening te houden met de abrupte aard van bv. vertragingen of bevoorradingsonderbrekingen.
- Gezien het onvoorspelbare karakter van de bevoorradingsproblemen, zelfs op zeer korte termijn, enkel een aangifte van de dagen werkloosheid van de werknemer op het einde van de maand (DRS5), en geen kennisgeving in de loop van de maand van de eerste effectieve werkloosheidsdag van elke werknemer.
- Vrijstelling van de controlekaart (C3.2).
- Het behoud van de langdurige tijdelijke werkloosheid (afwijking op de verplichting van een werkhervatting van een week) om te kunnen inspelen op bepaalde langdurige tekorten.
- Voor die vereenvoudigde vorm van overmacht is het niet vereist dat de onderneming volledig gesloten is. In de praktijk wil dat zeggen dat sommige werknemers in tijdelijke werkloosheid mogen worden geplaatst en andere niet.
Foto @belga