Het begon allemaal met de cyclotron van Louvain-la-Neuve en het intuïtieve en visionaire plan van een van zijn directeurs, Yves Jongen, om die imposante machine die tot dan enkel voor onderzoeksdoeleinden gebruikt werd, aan te passen en op de markt te brengen. De Belgische onderzoeker is in de Verenigde Staten (Berkeley om precies te zijn) als dat idee ontkiemt, maar toch wil hij het in België verwezenlijken. En zo richt hij een bedrijfje op van niet meer dan 15 personen ... Dat was in 1986. Vandaag is het bedrijf aanwezig op vijf continenten, telt het vier activiteiten – waaronder protontherapie – en 1.528 medewerkers, waarvan 800 op de site van Louvain-la-Neuve.

“We zitten nu absoluut in een wereld van ‘en’ en niet van ‘of’”

Een krachtig maatschappelijk engagement als deel van het DNA

IBA redt levens, en dus was het bestaansrecht van het bedrijf altijd al vanzelfsprekend. Maar enkel die kernactiviteit uitoefenen is in de wereld van morgen niet voldoende. Olivier Legrain is ervan overtuigd: we moeten daarnaast ook de maatschappelijke waarde maximaliseren en de milieu-impact minimaliseren. De ondernemingen kunnen een positieve rol spelen – of spelen die al – bij de aanpak van de grote maatschappelijke en ecologische uitdagingen.

IBA heeft in haar statuten opgenomen dat haar doelen, in het kader van de uitoefening van haar activiteiten, een duidelijke positieve impact moeten hebben op alle stakeholders, met name de patiënten, de aandeelhouders, de werknemers, de klanten, de samenleving en de planeet. Hoe kan een beursgenoteerde vennootschap (IBA deed in 1998 haar intrede op de Beurs van Brussel) die van nabij wordt gevolgd door de beurzen, het evenwicht tussen de stakeholders waarborgen? Voor Olivier Legrain is het antwoord simpel: financiële, ecologische en maatschappelijke prestaties samenbrengen in een en dezelfde synergie.  Die aspecten spreken elkaar niet tegen. “We zitten nu absoluut in een wereld van ‘en’ en niet van ‘of’. We kiezen niet meer tussen ‘winstgevend’, ‘goed voor het milieu’ of ‘goed voor de werknemers’. De puur kapitalistische geschiedenis van kortetermijnwinst maakt plaats – dat was al zo, maar de beweging tekent zich nu steeds sterker af – voor de behoefte aan evenwicht tussen de belangen van de stakeholders. Dat evenwicht is goed vanuit zowel ethisch als zakelijk oogpunt, want het betekent dat je beter leert omgaan met risico’s, vooruitloopt op veranderingen en je een aantrekkelijke werkgever wordt voor de generaties Y en Z, die andere maatschappelijke en loopbaangerelateerde ambities hebben.”

De innovatiefactor vermijdt prijzenoorlogen

IBA, dat bijna 10% van haar omzet in O&O stopt (elk jaar 30 miljoen euro), is niet de enige speler in protontherapie op de wereldmarkt. De vennootschap staat tegenover twee concurrenten van formaat: het Amerikaanse Varian, dat onlangs door Siemens overgenomen werd en het Japanse Hitachi. Maar IBA blijft leider, met meer dan 50% marktaandeel. Dankzij innovatie. En meer specifiek dankzij de ontwikkeling van een compact behandelingssysteem dat, in tegenstelling tot de conventionele protontherapiesystemen die verschillende ruimtes vereisen, gemakkelijk in een enkele ruimte geïnstalleerd en geïmplementeerd kan worden. “De total cost of ownership is daardoor aanzienlijk gedaald. Want niet alleen de kost van de installatie ligt lager, maar ook de andere uitgavenposten van het project, zoals onder andere het gebouw, volgen.” Een tweede voordeel ten opzichte van de concurrentie is de uitvoeringssnelheid. IBA beschikt over twee keer meer geïnstalleerde centra dan de eerstvolgende concurrent. Alle centra zijn verbonden met artificiële intelligentie, wat het mogelijk maakt om sneller over te gaan tot ‘voorspellend onderhoud’ en dus te anticiperen op storingen. “Dankzij innovatie zitten we in een opwaartse spiraal waardoor we prijzenoorlogen kunnen vermijden.”

De grootste talenten aantrekken

“We ontwikkelen schitterende technologische oplossingen, maar we zijn waarschijnlijk niet de beste in het verkopen. Misschien ligt de grootste ontwikkelingsmogelijkheid van IBA wel in marketingpositionering, en dus buiten haar gewoonlijke visvijver van ingenieurs, klinische fysici, mechanische techniekers en IT’ers. We zoeken dus ook talenten die het verhaal van IBA vertellen. Op een eerlijke manier. Om beter gewapend te zijn tegen de zware marketingoffensieven van onze concurrenten ...” In het voorjaar van 2021, werd aan IBA het B Corp-label toegekend (een jong label dat handelsvennootschappen certificeert voor het behalen van normen op het vlak van maatschappij, ecologie en governance). Het label werd wereldwijd slechts aan 4.000 bedrijven, waaronder 600 Europese bedrijven, toegekend. IBA ziet die erkenning als een ware springplank om nieuwe talenten aan te trekken: “Met B Corp geven we een krachtig signaal dat we de daad bij het woord willen voegen en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties concreet in ons businessmodel willen operationaliseren en integreren.”

Zet alvast de volgende Let’s Talk-podcast van het Verbond van Belgische Ondernemingen in uw agenda en tune in! Met als gast Denis Geers. Samen met zijn broer runt hij de familiale drukkerijgroep Graphius, een niet te miskennen Europese speler. Goed voor zo’n 450 medewerkers en een omzet van om en bij 100 miljoen. Verre van mis als je speler bent in een sector die sinds de financiële crisis 40% van haar bedrijven zag verdwijnen. Luister op donderdag 24 februari 2022.