En dat is ook nodig. De voorbije drie jaren is ons land en de wereld rondom ons fundamenteel veranderd. De crisissen volgden elkaar in sneltempo op. Anno 2023 staan we meer dan ooit op een keerpunt. Hoe kunnen we een duurzame economie en maatschappij realiseren in een wereld waar de spanningen en ongelijkheden almaar toenemen, waar de klimaatverandering miljoenen mensen treft, waar landen steeds meer op zichzelf terugplooien en de grondstofreserves langzaam maar zeker uitgeput raken of steeds minder toegankelijk worden?

België is een kleine, open economie met een buitenland dat duizendmaal groter is dan het binnenland. Het is in ’s lands eigenbelang dat we nauwgezet volgen wat er in die buitenwereld gebeurt. En goed beseffen dat de tijd dat we controle hadden over wat er zich binnen de eigen grenzen afspeelde, voorbij is. Ons land moet beseffen dat zijn problemen niet de problemen van de wereld zijn, maar dat de problemen van de wereld wel die van België zijn. Schokken met het kaliber van de coronapandemie, de energiecrisis, een ontwrichtende oorlog of de klimaatverandering kunnen we niet op eigen houtje opvangen. Laat staan controleren.

Regeerakkoord ligt klaar

Maar, we kunnen er ons wel op voorbereiden. Dat hebben we bewezen met de strijd tegen de coronapandemie. Vandaag heeft België een werkbaar draaiboek klaar voor het geval we opnieuw door een gezondheidscrisis zouden worden getroffen.

“De permacrisis mag geen alibi zijn om pas in te grijpen wanneer het kalf bijna is verdronken”

Waarom we dan niet zo’n draaiboek hebben voor de andere maatschappelijke uitdagingen waarmee ons land wordt geconfronteerd, vraagt ook René Branders zich af. De permacrisis die ons land treft samen met ’s lands complexe politieke context, maakt het voor het beleid zeker niet gemakkelijk om op lange termijn te denken en te handelen. Maar dat mag geen alibi zijn om pas in te grijpen wanneer het kalf bijna is verdronken. En dat gebeurt veel te vaak. Kijk naar de pensioen-, arbeidsmarkt- of energiedossiers. In plaats van de werven continu bij te spijkeren, zouden we beter een blauwdruk maken van waar we over vijf of tien jaar willen staan. Rekening houdend met het risico op onvoorspelbaarheid.

Het VBO werkte zo’n draaiboek uit onder de titel ‘Horizon België 2030’. Een werkstuk breed gedragen en gevoed door alle leden-sectorfederaties. Het draaiboek is in de eerste plaats een plan van aanpak, maar dan wel een dat stoelt op een diepgaande analyse. Waar staan we vandaag? Wat willen we bereiken? En wat moet er daarvoor gebeuren? Tegelijk geven we de boodschap dat alle stakeholders, werkgevers, consumenten, overheden, politiek … zich samen zullen moeten inspannen om die doelstellingen te halen. Kortom, het regeerakkoord voor de beleidsploeg die na de verkiezingen van 2024 aan de slag gaat, ligt klaar.

Vandaar ook de oproep van onze nieuwe voorzitter tijdens zijn inauguratiespeech: “Om van ons land opnieuw een van de Europese kampioenen te maken, hebben we alle stakeholders van de nv België nodig. Ik wil vandaag dan ook graag een oproep lanceren om de krachten te bundelen. Alleen zo kunnen we met z’n allen de sprong wagen, van het peloton naar de kopgroep”.